Trọn Vẹn

Trong Giây Phút Này



Nguyên tác: The Power of Now

A Guide to Spiritual Enlightenment



của Eckhart Tolle

Dương Gia Phỏng Dịch

 

 

CHƯƠNG II

 

Ư THỨC: ĐƯỜNG THOÁT KHỎI KHỔ ĐAU

 

Đừng gây thêm khổ trong hiện tại

 

Không ai thoát khỏi khổ đau sầu muộn trong đời. Vậy tại sao không tập sống với cái khổ hơn là lẩn tránh nó?

Phần lớn cái khổ của con người không cần thiết. Người ta chỉ tự gây khổ khi để ḍng tư tưởng lănh đạo đời ḿnh.

Cái khổ gây ra trong hiện tại là một h́nh thức không chấp nhận, là ư thức phản kháng hiện hữu. Về phương diện tư tưởng, chống đối mang h́nh thức phê phán. Về phương diện cảm xúc, nó mang h́nh thức tiêu cực. Bạn khổ nhiều hay ít tùy thuộc bạn chống đối hiện tại nhiều hay ít. Đồng thời bạn chống đối nhiều hay ít tùy thuộc bạn đồng hóa nhiều hay ít với tư tưởng. Bao giờ tư tưởng cũng t́m cách phủ nhận giây phút này và lẩn tránh nó. Nói một cách khác, bạn càng đồng hóa với tư tưởng th́ bạn càng khổ nhiều. Hay là bạn càng chấp nhận giây phút này, th́ bạn càng dễ thoát khổ và thoát khỏi những tư tưởng vị kỷ.

V́ sao tư tưởng lại phủ nhận hay chống đối hiện tại? Bởi v́ nếu không có quá khứ và tương lai th́ nó không thể hoạt động hay nắm chủ quyền. V́ vậy nó cảm thấy bị đe dọa bởi cái hiện tại vượt ngoài thời gian. Không thể tách rời tư tưởng ra khỏi thời gian.

Hăy tưởng tượng một trái đất không người, chỉ có cây cỏ và thú vật. Liệu lúc đó c̣n quá khứ và tương lai không? Liệu c̣n có thể nói đến thời gian không? Nếu ai có hỏi: “Mấy giờ rồi ?” “Hôm nay là thứ mấy?,” những câu này sẽ thật vô nghĩa. Cây sồi hay con ó sẽ đăm chiêu hỏi lại : “Mấy giờ? nhiên là bây giờ. C̣n giờ nào khác?”

Đúng vậy, người ta cần dùng tư tưởng và tạo thời gian để sinh hoạt trong thế giới này. Nhưng tới một lúc khi những hoạt động này chế ngự cuộc đời họ th́ không thể nào tránh khỏi khổ đau và phiền muộn.

Để nắm vững thế chủ động, tư tưởng luôn luôn dùng quá khứ và tương lai để khỏi phải đối diện với hiện tại. Cho nên thời gian che lấp sức sống và khả năng sáng tạo vô tận của hiện hữu nằm trong giây phút này. Trong khi đó, tư tưởng làm lu mờ thực chất của con người. Càng ngày thời gian càng được tích lũy trong trí óc. Mọi người đều khổ v́ gánh nặng thời gian nhưng mỗi khi lẩn tránh hiện tại hay chỉ dùng nó làm phương tiện để đưa đến tương lai th́ họ càng chồng chất lên gánh nặng đó mà thôi. Tiếc thay, tương lai chỉ có trong trí óc, không có trong thực tại. Thời gian tích tụ trong trí óc cá nhân và cộng đồng nhân loại cũng chứa chấp rất nhiều khổ đau từ quá khứ.

Nếu bạn không c̣n muốn gây khổ cho ḿnh và người khác, nếu bạn không c̣n muốn cái khổ cũ c̣n tồn tại trong bạn gia tăng thêm, th́ đừng nên tạo thêm thời gian nữa, hay ít nhất cũng chỉ nên tạo đủ để đối phó với những khía cạnh thực tế của đời sống thôi. Làm sao ngừng tạo thêm thời gian? Hăy nhận định sâu xa rằng ḿnh chỉ có giây phút này. Hăy coi giây phút này là trọng tâm của đời ḿnh. Nếu trước đây bạn đắm ḿnh trong thời gian và chỉ thoáng ở trong hiện tại, th́ nay hăy an nghỉ trong giây phút này mà chỉ quay về quá khứ hay phóng ḿnh vào tương lai khi những khía cạnh thực tế của hoàn cảnh đời đ̣i hỏi thôi. Hăy chấp nhận sống trong hiện tại. C̣n ǵ phù phiếm, điên dại hơn là chống lại cái đang hiện hữu. C̣n ǵ vô lư hơn là chống lại sự sống hiện hữu trong giây phút này? Hăy chấp nhận cái đang hiện hữu, hăy chấp nhận sự sống để nhận thấy rằng sự sống đứng về phía ḿnh chứ không chống đối ḿnh nữa.

 

§

 

Đôi khi hiện tại thật khó chấp nhận và khó thương.

Nó luôn luôn như thế. Hăy thử quan sát tư tưởng. Nó luôn luôn phê phán hiện tại, khen chê và gây khổ liên miên bất tận. Có quan sát ḍng tư tưởng làm việc mới thoát được khỏi thói quen chống đối và để cho giây phút này hiện hữu. Bạn sẽ thoát khỏi sự thôi thúc của hoàn cảnh ngoại lai để nếm mùi an tịnh. Hăy xem chuyện ǵ sẽ xẩy ra rồi hành động nếu thấy cần.

Hăy chấp nhận hoàn cảnh rồi hành động. Bất luận giây phút này đem ǵ đến cho bạn, th́ cũng hăy chấp nhận như chính ḿnh đă lựa chọn. Luôn luôn cộng tác với hiện tại, đừng chống đối nó. Hăy làm bạn với nó, đừng trở thành kẻ thù của nó. Cuộc đời bạn sẽ thay đổi như phép mầu.

 

§

 

Cái khổ của quá khứ: làm sao để tiêu trừ thân khổ

 

Mỗi khi bạn không sống trong hiện tại, nghĩa là đánh mất ư thức và để ḍng tư tưởng lôi cuốn, th́ đương nhiên bạn sẽ phải khổ. Cái khổ này không tan biến đi mà để lại dấu vết trên thân thể. Nó hội nhập với cái khổ trong quá khứ từ thủa bạn đang lớn để tạo thành một khối khổ năo gọi là thân khổ. Thân khổ này là do một thế giới vô ư thức tạo nên.

Thân khổ tạo thành một trường năng lượng xâm chiếm thân xác và tư tưởng con người. Nếu coi nó là một phần tử vô h́nh th́ cũng không xa sự thật bao nhiêu. Ta gọi nó là thân khổ cảm xúc. Nó xuất hiện ở hai trạng thái: tiềm ẩn và hoạt động. Một thân khổ có thể nằm tiềm ẩn 90% thời gian; trái lại ở một người phiền năo, nó có thể hoạt động toàn thời gian. Có người sống hoàn toàn qua thân khổ. Nhiều người khác chỉ chứng nghiệm nó trong một vài trường hợp, chẳng hạn trong những mối quan hệ thân mật, hay những khi bị thua thiệt, bị bỏ rơi, bị tổn thương, v.v... Bất cứ sự việc ǵ - một tư tưởng, một lời nhận xét vô t́nh - đều có thể khơi nó dậy, nhất là nếu nó giống một thói quen khổ cũ.

Có những thân khổ đáng ghét nhưng tương đối vô hại, chẳng hạn một đứa bé không ngừng rên rỉ. Nhiều thân khổ khác quái ác và phá phách như ác quỷ. C̣n có những thân khổ thật tàn bạo trên phương diện thân xác hay cảm xúc. Lại có những thân khổ chỉ thích đả kích người chung quanh hay tấn công ngay chính thực thể nuôi dưỡng nó. Lúc ấy, tư tưởng và t́nh cảm của người ta đối với cuộc đời ḿnh trở nên vô cùng tiêu cực và hủy hoại. Từ đó mới có bệnh tật và tai nạn – có khi có thể đưa đến tự vận.

Khi tưởng đă hiểu rơ một người mà bỗng dưng lần đầu tiên phải giáp mặt với một người xa lạ đáng ghét, ai cũng sẽ vô cùng sửng sốt. Tuy nhiên, quan sát sự kiện đó ở ngay chính ḿnh c̣n quan trọng hơn quan sát ở người khác. Hăy chú ư đến những dấu hiệu không vui trong ḿnh, dưới bất cứ h́nh thức nào. Có thể đó là dấu hiệu cái thân khổ sắp dấy động lên: bực bội, nóng nảy, buồn bă, tức giận, chán nản, thích làm khổ, muốn gây sóng gió, v.v… Đó là lúc nên nắm bắt ngay cái thân khổ khi nó c̣n tiềm ẩn.

Cũng như mọi thực thể hiện hữu, thân khổ muốn tồn tại, nhưng nó chỉ tồn tại được nếu người ta đồng hóa với nó. Lúc ấy, nó sẽ nổi dậy, xâm chiếm bạn, đồng hóa với bạn và sống qua bạn. Nó cần được nuôi dưỡng và sẽ sống bằng mọi kinh nghiệm cộng hưởng với năng lượng của nó, tức là mọi thứ gây khổ: tranh chấp, giết chóc, thù hận, và ngay cả bệnh tật. Sau khi chế ngự bạn, thân khổ sẽ tạo một t́nh cảnh trong đời để phản ảnh tần số năng lượng của nó và để nó có thể tiếp tục tồn tại. Cái khổ nuôi dưỡng cái khổ. Cái vui không thể nuôi dưỡng cái khổ v́ cái khổ không biết đối phó như thế nào với cái vui.

Một khi thân khổ chiếm đoạt được bạn rồi, th́ bạn càng muốn khổ thêm. Bạn trở thành hoặc nạn nhân hoặc phạm nhân. Hoặc bạn muốn gây khổ, hoặc bạn muốn khổ, hoặc cả hai. Chẳng có ǵ khác biệt giữa hai loại. Dĩ nhiên, bạn không ư thức được t́nh trạng này và sẽ kịch liệt kêu gào ḿnh không muốn khổ. Nhưng hăy nh́n kỹ th́ sẽ nhận thấy tư tưởng và hành động của bạn chỉ nhằm giúp cái khổ tồn tại ở ḿnh và ở người khác. Nếu bạn thực sự ư thức được sự kiện trên, cái khổ sẽ tiêu tan, v́ muốn khổ là điên dại và chẳng ai cố ư muốn điên.

Thân khổ, cái bóng đen bám theo cái tôi giả, rất sợ ánh sáng của ư thức. Nó sợ bị lộ diện. Nó tồn tại v́ bạn vô t́nh đồng hóa với nó và cũng v́ bạn sợ đối diện với cái khổ trong ḿnh. Nhưng nếu càng không dám đối diện nó, càng không rọi được ánh sáng của ư thức trên nó, th́ c̣n phải tiếp tục khổ. Bạn coi thân khổ như một quái vật nguy hiểm và không dám nh́n nó, nhưng tôi quả quyết rằng nó chỉ là một con quỷ không quyền thế đáng kể. Nó không thể thắng uy thế của sự kiện bạn hiện diện.

Có những giáo điều dạy rằng mọi khổ đau đều là ảo tưởng. Đúng vậy. Vấn đề đặt ra là: Giáo điều này có đúng với bạn không? Chỉ tin thôi không đủ để chứng tỏ nó thật. Bạn có muốn tiếp tục khổ suốt đời mà vẫn nói khổ là ảo tưởng không? Tin như thế th́ có hết khổ không? Điểm quan trọng là làm thế nào người ta có thể thực chứng được sự thật này trong đời sống.

Thân khổ không muốn bị người ta quan sát và lột mặt nạ của nó ra. Một khi nó bị xem xét th́ trường năng lượng của nó được cảm nhận và sự đồng hóa liền tiêu tan. Một ư thức cao hơn đă phát hiện và được gọi là sự hiện diện. Bạn liền trở thành một chứng nhân, một người đang quan sát cái thân khổ. Như thế thân khổ không c̣n hy vọng ngụy trang là bạn, dùng bạn hay thu năng lượng của bạn được nữa. Bạn đă t́m lại được sức mạnh bên trong, đă nắm được lại quyền năng của giây phút hiện tại.

 

Cái ǵ xẩy ra cho thân khổ khi người ta đủ ư thức để không c̣n đồng hóa với nó?

V́ người ta vô ư thức nên mới sinh ra thân khổ. Ư thức chuyển hoá nó thành ư thức. Thánh Tông Đồ Phaolồ đă diễn tả nguyên lư này thật tuyệt diệu: “Mọi vật được phô bầy khi đem ra ngoài ánh sáng, và bất cứ cái ǵ được bầy ra ánh sáng đều trở thành ánh sáng.” Cũng như bạn không thể chiến đấu bóng tối, bạn cũng không thể chiến đấu cái thân khổ. Cố gắng lắm chỉ tạo nên mâu thuẫn bên trong và gây thêm khổ. Chỉ quan sát thân khổ là đủ. Quan sát nghĩa là công nhận nó là một phần của cái đang hiện hữu trong hiện tại.

Thân khổ gồm có năng lượng của sự sống bị tách khỏi toàn trường năng lượng. Qua tiến tŕnh giả tạo đồng hóa với ḍng tư tưởng, nó tạm thời trở thành tự trị. Rồi nó trở mặt với chính nó và chống đối sự sống như một con vật ăn sống nuốt tươi cái đuôi của ḿnh. Bạn có tự hỏi v́ sao nền văn minh hiện tại hủy diệt sự sống không? Ngay cả sức mạnh hủy diệt sự sống cũng chính là năng lượng của sự sống.

Khi người ta khởi sự tách rời ra khỏi tư tưởng để trở thành người quan sát, th́ thân khổ vẫn tiếp tục hoạt động trong một thời gian ngắn nữa và vẫn cố gắng đánh lừa người ta để trở lại ḥa đồng với nó. Mặc dù bạn đă không cho nó năng lượng nữa, thân khổ vẫn c̣n đà, giống như cái bánh xe vẫn quay dù nó không c̣n được đẩy nữa. Ở giai đoạn này, nó vẫn có thể gây ra những đau nhức trong cơ thể của bạn, nhưng t́nh trạng này sẽ không kéo dài được lâu. Hăy cứ tiếp tục hiện diện, hăy cứ tiếp tục ư thức. Hăy là người canh gác luôn luôn theo dơi bên trong. Phải đủ ư thức để quan sát trực tiếp cái thân khổ và cảm nhận năng lượng của nó th́ nó mới không c̣n điều khiển tư tưởng của bạn được nữa. Nếu tư tưởng lại tương ứng với tần số năng lượng của thân khổ, th́ bạn lại đồng hóa với nó và lại dùng tư tưởng để nuôi dưỡng nó.

Thí dụ, nếu tức giận là năng lượng chính của thân khổ và bạn đang có những tư tưởng nóng giận, đang suy gẫm đến hành vi của một người nào đối với bạn và đang dự tính làm ǵ để đối đáp lại th́ bạn đang vô ư thức và thân khổ đă trở thành bạn. Ở đâu có oán thù, th́ ở đó có khổ. Khi buồn rầu và tiêu cực th́ bạn thấy kiếp sống thật đáng chán và tư tưởng lại đồng điệu với thân khổ. Bạn lại mất ư thức, lại dễ bị thân khổ tấn công. Tôi dùng danh từ vô ư thức ở đây để chỉ trạng thái đồng hóa với những thói quen tư tưởng hay cảm xúc cũ. Nó cho thấy người quan sát đă hoàn toàn vắng mặt.

Ư thức kéo dài cắt đứt sợi giây nối liền thân khổ với tiến tŕnh tư tưởng và kích động tiến tŕnh chuyển hóa. Giống như cái khổ đă biến thành than củi để nuôi dưỡng lửa ư thức, cho nên lửa này càng thêm rực sáng. Đấy là ư nghĩa huyền bí của nghệ thuật luyện kim thời cổ xưa: kim loại tầm thường biến tánh thành vàng, khổ đau biến thành ư thức. Vết rạn nứt bên trong đă lành và bạn trở lại nguyên vẹn. Con người có trách nhiệm không gây thêm khổ nữa.

Để tóm tắt lại tiến tŕnh, bạn hăy chú tâm đến cảm giác ở bên trong bạn và hiểu rằng đó là thân khổ. Chấp nhận nó ở đó và không nên nghĩ đến nó. Đừng để cảm giác biến thành tư tưởng. Đừng phê b́nh hoặc phân tách. Đừng tạo cho ḿnh một cá tính. Hăy ở đấy và tiếp tục quan sát mọi chuyện xẩy ra trong bạn. Hăy ư thức tâm trạng phiền năo và giữ vai tṛ một kẻ quan sát thầm lặng. Đó là uy lực của sự hiện diện ư thức của bạn. Rồi bạn chờ xem chuyện ǵ xẩy ra.

§

 

Với nhiều người đàn bà, thân khổ thường xuất hiện trước kỳ kinh nguyệt. Điểm này sẽ được nói rơ hơn ở một đoạn sau. Ở đây tôi chỉ muốn nói rằng nếu lúc đó bạn tỉnh táo, hiện diện và quan sát những ǵ xẩy ra bên trong, th́ thay v́ bị thân khổ áp đảo, cơ hội này lại rất tốt để bạn có một kinh nghiệm tâm linh mạnh và để mọi khổ đau cũ được tiêu tan nhanh chóng.

“Cái tôi” đồng hóa với cái khổ

Quá tŕnh trên thật giản dị nhưng dữ dội và ta có thể dùng để dậy cho con trẻ. Hy vọng rằng một ngày nào đó phương pháp này sẽ được đem ra phổ biến ở trường học. Một khi đă hiểu nguyên tắc căn bản, tức là cứ theo dơi mọi sự việc phát hiện ở trong ḿnh và chứng nghiệm được kiến thức này, th́ lúc ấy bạn đă nắm được một phương tiện chuyển hóa rất lợi hại.

Tất nhiên khi bạn không c̣n muốn đồng hóa với thân khổ th́ sẽ phải đối diện với một sức chống cự mănh liệt, nhất là sau khi bạn và thân khổ đă khắng khít với nhau gần suốt cả cuộc đời và bạn đă đầu tư phần lớn “cái tôi” của bạn vào đó. Nghĩa là cái tôi” của bạn và thân khổ đă hợp lại để tạo thành một con người đau khổ và bạn tin vào ảo tưởng rằng ḿnh chính là con người đó. cái tôi” sợ ḿnh bị tiêu diệt nên kháng cự lại một cách kịch liệt. Nói khác đi, bạn thà khổ, thà mất đi “cái tôi” khốn khổ nhưng đă quen thuộc hơn là lao ḿnh vào sự vô định.

Nếu bạn ở trong hoàn cảnh này th́ hăy quan sát sự đối kháng để thấy ḿnh có cái thú khổ đau, thích nói và suy nghĩ đến cái khổ của ḿnh. Có ư thức được sự kiện trên th́ mọi kháng cự mới tiêu tan, mới quan sát được thân khổ, hiện diện, làm người quan sát và khơi mào sự chuyển hóa.

Chỉ có chính ḿnh mới làm được chuyện này. Không ai làm thay được. Nếu như bạn may mắn t́m được người có ư thức mạnh để chia sẻ trạng thái hiện hữu với th́ bạn sẽ đổi mới nhanh hơn. Ánh sáng của bạn sẽ mạnh hơn. Khi một thanh củi mới cháy được đặt cạnh một thanh củi khác đang cháy mạnh, sau một thời gian lại được rời ra xa, th́ thanh củi đầu tiên sẽ cháy mạnh hơn. Rốt ráo, chỉ có một ngọn lửa. Công việc của một người hướng dẫn tâm linh là hiện hữu như một ngọn lửa. Những người có trách nhiệm trị bệnh cũng có thể làm việc này nếu trong lúc giúp bệnh nhân họ đă thoát ra khỏi ḍng tư tưởng, để tạo và duy tŕ được một t́nh trạng hiện diện mạnh.

Nguồn gốc của cái sợ

 

Xin hỏi nếu trạng thái sợ là một phần của cái khổ căn bản nằm sâu kín trong con người th́ nó nổi lên như thế nào và tại sao con người sợ hăi nhiều thế? Có phải rằng có sợ một chút th́ mới biết cách tự vệ không? Nếu tôi không sợ lửa, th́ tôi có thể cho tay vào lửa và bị phỏng.

Sở dĩ bạn không cho tay vào lửa, không phải v́ sợ lửa mà v́ bạn biết nếu cho tay vào th́ sẽ bị phỏng. Không cần phải sợ mới tránh được những nguy hiểm không đáng kể. Chỉ cần thông minh và hiểu biết một chút thôi. Trong những vấn đề thực tế, bạn nên áp dụng những bài học trong quá khứ. Nhưng nếu người ta dùng lửa hay bạo lực để dọa nạt bạn, th́ lúc ấy bạn có thể cảm thấy sợ. Bản năng lùi bước trước nguy hiểm này không phải là tâm lư sợ chúng ta đang bàn đến. Trạng thái này không gắn liền với nguy hiểm cụ thể tức thời nào cả. Nó phát hiện dưới nhiều h́nh thức: khó chịu, lo lắng, bồn chồn, căng thẳng, sợ hăi, v.v… Loại sợ hăi tâm lư này luôn luôn nhắm vào chuyện ǵ có thể xẩy đến trong tương lai, không phải chuyện đang xẩy ra. Bạn đang ở đây trong lúc này trong khi tư tưởng của bạn phiêu dạt ở tương lai. T́nh trạng này tạo nên một khoảng trống bồn chồn. Nó sẽ là bạn đồng hành thường xuyên của bạn nếu bạn đồng hóa với tư tưởng và không c̣n tiếp xúc được với uy lực và sự giản dị của hiện tại. Bạn có khả năng đối diện với hiện tại nhưng không đối phó nổi với tương lai, v́ nó là một sản phẩm của tư tưởng.

Hơn nữa, mỗi khi bạn đồng hóa với tư tưởng th́ “cái tôi” lại nổi lên đóng vai tṛ lănh đạo đời bạn. Mặc dù đă dựng nhiều hệ thống pḥng thủ rất phức tạp, nó vẫn yếu kém và cảm thấy bất an v́ nó chỉ là một cái bóng không thật. Trường hợp này xẩy ra ngay cả khi bên ngoài “cái tôi” có vẻ rất tự tin. Bạn nhớ rằng cảm xúc là phản ứng của thân vật chất với tư tưởng. Vậy “cái tôi” do tư tưởng tạo nên đă liên hồi nhắn nhủ ǵ với thân xác? Đó là: Có nguy hiểm! Tôi đang bị đe dọa. Thông điệp liên tục này đă gây ra cảm xúc nào? Dĩ nhiên là cái sợ.

Có nhiều lư do khiến người ta sợ: sợ mất, sợ thất bại, sợ bị tổn thương, v.v… nhưng rốt ráo mọi cái sợ đều bắt nguồn từ “cái tôi” sợ chết, sợ bị tiêu diệt. Với “cái tôi”, cái chết lúc nào cũng gần kề. Ở trạng thái đồng hóa với tư tưởng, sợ chết ảnh hưởng tới mọi khía cạnh của đời sống. Ví dụ: Một chuyện nhỏ nhặt và “b́nh thường” như trong một cuộc tranh luận lúc nào bạn cũng cần phải chứng tỏ ḿnh đúng và đối phương sai. Bạn bênh vực lập trường của ḿnh v́ “cái tôi” của bạn bị đe dọa hủy hoại. Cho nên bạn, tức là “cái tôi” không thể để cho ḿnh sai được. Sai là chết. Biết bao chiến tranh đă bùng nổ và biết bao mối quan hệ đă sụp đổ v́ lư do này.

Một khi đă không c̣n đồng hóa với tư tưởng th́ dù bạn phải hay trái cũng không ảnh hưởng chút nào đến “cái tôi” v́ bạn không c̣n thấy cần phải chứng tỏ ḿnh phải nữa. Bạn có thể tŕnh bầy rơ ràng và cứng rắn những cảm nghĩ của ḿnh với một thái độ ôn ḥa. Lúc đó “cái tôi” của bạn không thoát ra từ tư tưởng mà từ một nơi sâu xa và thực hơn ở bên trong. Hăy cẩn thận quan sát xem ḿnh có thái độ đề pḥng không. Nếu có, hăy xét xem ḿnh muốn bảo vệ cái ǵ? Một cá tính ảo tưởng, một h́nh ảnh trong tưởng tượng, hay một nhân vật giả tưởng? Quan sát xong th́ bạn sẽ ư thức được rơ rệt tiến tŕnh này và tức thời không c̣n đồng hóa với nó nữa. Dưới ánh sáng của ư thức, cái thói quen vô ư thức tan ră nhanh chóng. Mọi cuộc tranh biện và tranh chấp chấm dứt. Có quyền uy với người khác chỉ là một nhược điểm trá h́nh làm sức mạnh. Thực lực phát sinh từ bên trong và hiện giờ bạn đă có nó rồi.

Thế nên hễ ai đồng hóa với tư tưởng mà tạm mất đi uy quyền của ḿnh, nghĩa là uy quyền mà bạn có khi “cái tôi” trụ trong sự sống (hiện hữu), th́ sẽ luôn luôn đồng hành với cái sợ. Số người vượt khỏi ḍng tư tưởng hăy c̣n quá ít. V́ vậy có thể xem là hầu hết mọi người bạn gập hay quen biết đều sống trong t́nh trạng sợ. Chỉ có sợ ít hay nhiều mà thôi. Một mặt ta nhận thấy ḿnh lo sợ và kinh hăi. Mặt khác, ta có cảm giác khó chịu và bị đe dọa. Nhiều người chỉ ư thức được cái sợ khi nó phát hiện dưới dạng cấp tính.

“Cái tôi” đi t́m sự trọn vẹn

 

Cái khổ, một thành phần của tư tưởng vị kỷ, có một đặc điểm khác là thường tạo nên một cảm giác thiếu thốn rất sâu sắc. Có người ư thức được rơ rệt sự thử thách này, có người chỉ cảm nhận được một cách mơ hồ. Nếu cảm giác này rơ rệt, người ta sẽ luôn luôn có cảm tưởng ḿnh là một người không tốt hay không xứng đáng. Nếu cảm giác này mơ hồ, người ta sẽ chỉ gián tiếp cảm nhận được qua các thèm muốn hay đ̣i hỏi.

Trong cả hai trường hợp, người ta sẽ bị thúc đẩy để thỏa măn “cái tôi”, t́m ra cho được cái ǵ để khỏa lấp khoảng trống bên trong. Do đó, họ hối hả chạy theo của cải, tiền bạc, thành công, quyền cao chức trọng, hay một mối quan hệ đặc biệt để cảm thấy đầy đủ hơn. Nhưng ngay cả khi đă có các sự vật trên rồi, họ sẽ nhận thấy vực thẳm không đáy vẫn c̣n đó. Lúc đó, họ thật sự rơi vào đường cùng v́ không tự lừa dối ḿnh được nữa. Thật ra, họ vẫn tự lừa dối được, nhưng càng ngày càng khó hơn thôi.

Bạn không thể nào cảm thấy thoải mái được một khi ḍng tư tưởng c̣n làm chủ đời bạn. Nếu có thoải mái th́ cũng chỉ trong những khoảng thời gian ngắn ngủi khi bạn đạt được điều ḿnh mong mỏi. cái tôi” chỉ là bóng mờ của cái tôi thật nên nó cần phải đồng hóa với những vật ở thế giới bên ngoài. Nó phải được thường xuyên che chở và nuôi dưỡng nên ta thấy nó hay chạy theo tiền tài, công danh, địa vị, danh vọng, kiến thức, thể diện, khả năng đặc biệt, những mối quan hệ cá nhân và gia đ́nh, tín ngưỡng, và cả những sự đồng hóa ở b́nh diện chính trị, quốc gia, sắc dân, tôn giáo, v.v… Tuy nhiên, không sự vật nào trên đây là bạn cả.

Bạn có thấy sợ không? Hay là bạn cảm thấy nhẹ nhơm hẳn khi đă hiểu ra? Sớm muộn ǵ th́ cũng sẽ phải bỏ lại những sự vật trên. Có thể bạn không tin điều này. Tôi không nói bạn phải tin v́ tự bạn sẽ t́m ra sự thật, chậm lắm là khi bạn gần kề cái chết. Tử thần sẽ lột hết đi cái ǵ không phải là bạn. Bí mật của sự sống là chết trước khi chết để thấy rằng không có cái chết.

 

Không hiện diện, nghĩa là không sống trong hiện tại, là chống lại hiện tại và lẩn tránh nó, là gắn liền ḿnh với tư tưởng và cảm xúc, là tự gây khổ.

Sợ là một h́nh thức khổ căn bản. Cái khổ không tan biến được mà để lại dấu vết trong thân thể. Nó hội nhập với những nỗi khổ đă được tàng chứa trong thân từ trong quá khứ để tạo thành thân khổ. Muốn diệt thân khổ, bạn chỉ cần chấp nhận nó, quan sát nó mà không phê phán. Như thế là đem ánh sáng của ư thức rọi vào thân khổ, là chuyển hóa nó thành một phần của ư thức.

Sở dĩ cái tôi luôn luôn cảm thấy thiếu thốn và đi t́m sự trọn vẹn ở bên ngoài là v́ nó giả tạo. Tuy nhiên, tất cả những vật ǵ ở bên ngoài đều là ảo tưởng và không thể thỏa măn được cái tôi, chỉ có trở về với cái tôi thật mới cảm thấy đầy đủ được.

(Đọc Tiếp CHƯƠNG III)