 CUỘC BỂ DÂU Ghi chú của tác giả
Tập Truyện Ngắn này là một tác phẩm tiểu thuyết. Những nhân vật, tên tuổi, địa danh đều được tiểu thuyết hóa. Mọi sự trùng hợp nếu có hoàn toàn ngoài y' muốn của tác giả.
Đoàn công voa gồm các chiến hạm lớn nhỏ của Hải quân Việt Nam nối đuôi nhau trong đội h́nh hàng dọc, theo lộ tŕnh sông Sài G̣n, nhả khói đen lên bầu trời đầy sao. Vầng trăng nửa vành treo lơ lửng trên đỉnh đầu, chứng kiến sự ra đi của Hạm đội và Quân chủng Hải quân khi chưa tham dự trận chiến nào với Lực lượng Cộng sản. Từng cơn gió lành lạnh thổi vào từ hướng đông, phía biển Thái B́nh Dương, nơi mà theo tin điện cho các Hạm trưởng và cấp chỉ huy Hạm đội Hải lực di tản cho biết, hàng trăm chiến hạm thuộc Đệ Thất Hạm đội, đang ở tại các vị trí neo hoặc hải hành dọc theo ven biển, ngoài hải phận 12 hải lư của Việt Nam. Họ chờ đón dân Việt Nam ĺa bỏ quê hương trong cuộc di tản tập thể lớn nhất thế giới ở thế kỷ thứ 20.
. Suốt hai ngày qua từ lúc lên tàu, v́ quá bận rộn với công việc chạy máy tàu, Phan không ăn ǵ cả, chỉ thỉnh thoảng uống vội một ly nước lạnh mà thôi v́ thế nay cảm thấy bụng dạ cồn cào. Tuy nhiên theo thói quen, trước khi nằm nghỉ, anh lấy ống nḥm và quan sát bốn phía với hy vọng t́m thấy một đối vật ǵ trên mặt biển đang ngả sang màu xanh đậm khi mặt trời bắt đầu thấp xuống dần về hướng tây. Phan nh́n phía tả hạm, không thấy ǵ khác ngoài những đợt sóng dài và trời biển như dính liền thành một bức ảnh màu xanh. Anh quay về phía hữu hạm, hơi chếch trước mũi tàu, anh chợt ngừng lại, điều khiển ống nḥm để thấy rơ hơn. Xa xa, bay lên từ chân trời xanh đậm, một đợt khói đen mờ ảo, thấp thoáng như mây mỏng. Quan sát viên ngoài pḥng lái cũng đă báo cáo cho ông Đại tá về làn khói này và ông ta cũng đang chăm chú đặt ống nḥm quan sát về hướng đó. Có lẽ đây là khói bay lên từ một chiến hạm lớn của Hoa Kỳ đang chạy cùng chiều với chiếc tàu đánh cá. Phan lại phải xuống hầm máy dù chưa ăn ổ bánh ḿ thịt. Anh gia tăng số ṿng lên tối đa, chiếc tàu rung chuyển thật mạnh dưới sức đẩy của hai máy chánh, khói đen nhả trên bầu trời như dấu hiệu cầu cứu của người lạc trên biển khơi. Độ khoảng một giờ sau chiếc tàu đánh cá bắt kịp chiến hạm Hoa Kỳ, đang ngừng lại trên biển chờ đợi, đây là loại tàu chở dầu (Oiler) cở lớn dùng để tiếp tế ngoài khơi cho các chiến hạm Hoa Kỳ, Hạm trưởng là một Sĩ quan Hải quân cấp bậc Đại tá. Sáng sớm ngày mồng 2 tháng 5 năm 1975, Phan theo sau đoàn người trên dưới 400 đă quá giang trên chiếc tàu đánh cá nhỏ, lần lượt leo qua boong tàu, bước lên chiếc cửa “ramp” phía sau lái của chiếc tàu Dương vận Hạm . Mọi người phải để tất cả hành trang tại chỗ được ấn định, để nhân viên an ninh và thủy thủ đoàn kiểm soát. Phan để chiếc xách tay nhỏ của ḿnh xuống sàn tàu được giăng dây chung quanh, rồi đi ṿng qua phía người lính gác, đứng lại đưa hai tay lên trời để những thủy thủ này dùng chiếc máy ḍ t́m kim loại khám xét. Trước khi lên tàu Mỹ, những quân nhân được thuê để bảo vệ tàu đánh cá, đều phải liệng xuống biển các vũ khí cá nhân của họ. Thuốc lá, thuốc chữa bệnh, aspirin, dầu xanh, dầu cù là cũng bị thủy thủ đoàn liệng xuống biển. Phan được người bạn Hạ Sĩ quan th́ thầm cho biết người Tàu Chợ Lớn dấu vàng lá trong các bao thuốc hút, họ quá đau khổ và tiếc của khi nh́n thấy bao thuốc lá này bị ném xuống ḍng nước xanh. Phan mỉm cười khi nghĩ đến hoàn cảnh của ḿnh, không một đồng bạc dollar dính túi, chỉ có độ ba bốn tờ giấy một ngàn đồng Việt Nam c̣n lại của tiền lương tháng vừa rồi nay đă trở thành vô giá trị. Tuy nhiên anh cũng thấy thoải mái v́ c̣n độc thân, chưa lo chuyện đèo ḅng, họa chăng khi qua đến đất Hoa Kỳ, gặp lại Diễm Tú sẽ cùng nhau xây dựng mái ấm gia đ́nh. Chiếc Dương vận hạm chở dân di tản khởi hành trực chỉ về hướng vịnh Subic Bay vào khoảng 3 giờ chiều ngày 2 tháng 5 năm 1975, thời tiết tốt, biển thật êm nên không gây trở ngại và mệt nhọc v́ say sóng ǵ cho hơn 1000 người tỵ nạn đang chen chúc, đứng nằm ở boong dưới, trong ḷng chiếc tàu khổng lồ này. Suốt gần hai ngày lênh đênh trên biển đông, nh́n thấy trời nước qua cánh cửa “ramp” mở rộng phía sau lái, hướng đất Mẹ Việt Nam c̣n ghi lại trong tâm tư của người lính biển, Phan cố t́m quên trong cơn ngủ chập chờn, trí óc lửng lơ theo tiếng ́ ầm của máy tàu. H́nh ảnh dịu hiền của người yêu cứ vấn vương, lảng vảng trong hồn như muốn vỗ về và nuôi sống niềm hy vọng của anh. Sáng sớm ngày 6 tháng 5, chiếc Dương vận hạm đă vào hải phận của Phi Luật Tân. Từ xa rặng núi xanh với thành phố Baguio City nổi tiếng đă hiện dần trong sương mù trên mặt biển màu xanh dương. Tàu đổi hướng vào vịnh Subic Bay và thả neo lúc gần 12 giờ trưa. Vị Hạm trưởng tàu thông báo trên máy phóng thanh là các chiến đỉnh nhỏ sẽ lần lượt chuyên chở người tỵ nạn vào bờ, ông chúc mọi người được phước lành và gặp nhiều may mắn trong hành tŕnh c̣n lại với đời sống mới. Mọi người rất cảm động khi nghe giọng nói nghiêm nghị, trầm ấm rất thành thật của một Sĩ quan Hải quân chỉ huy con tàu đưa họ đến vùng đất Tự do một cách an lành. Gió mát đại dương lại một lần nữa không xoa dịu được cơn nóng bên ngoài và nỗi ḷng buồn tủi của dân Việt Nam tỵ nạn Cộng sản. Đoàn công voa chiến hạm thuộc Hạm đội di tản hải hành chạy theo đội h́nh hàng dọc, rời vùng biển Côn Sơn, trực chỉ về vịnh Subic Bay. Một vị Phó Đề đốc chỉ huy đoàn tàu đủ loại gồm trên 30 chiến hạm, trên boong tàu hàng ngàn dân chúng Sài G̣n may mắn chen chúc nhau dưới những tấm bạt, chăn mền, vải ny lông để che cơn nắng chói chang. Biển thật êm ả như mặt nước hồ thu, gió từ hướng đông nam lướt nhẹ trên những đợt sóng dài, thân tàu đong đưa nhè nhẹ như ru ngủ Diễm Tú. Cánh tay mặt không c̣n thấy đau nhức như tối hôm qua nữa, vết thương nhỏ trên trán cũng gần như b́nh thường, do đó nàng không cảm thấy khó chịu và đỡ mệt mơi hơn. Tiếng máy tàu vẫn ́ ầm xen lẫn những lời loan báo và chỉ thị của vị Đề đốc chỉ huy Hạm đội, cho dân di tản biết giờ phỏng định đến hải phận Phi Luật Tân. Buổi trưa hôm đó, đoàn tàu có vẻ như chạy chậm lại, sau đó mọi người được cho biết là có vài chiến hạm trong đoàn bị hư máy chánh và thủy thủ đoàn phải di chuyển qua các chiến hạm khác sau khi mở tất cả các “valve” dưới hầm tàu để nước tràn vào, sau đó các chiến hạm Hoa Kỳ dùng hải pháo bắn ch́m các tàu bị bỏ lại này. Trời tối dần trên biển đông lặng gió và những chiến hạm Hải quân như các tàu ma hải hành về vùng nghĩa địa xa vời, nơi yên nghỉ ngàn đời của một Hạm đội từng nổi tiếng trên biển Thái B́nh Dương. Chuyến hải tŕnh t́m Tự do của chiến sĩ Hải quân Việt Nam và gia đ́nh cũng như dân sự, quân cán chính quá giang, kéo dài cho tới ngày mồng 7 tháng 5 đoàn công voa mới đến Subic Bay. Nhờ biển thật êm nên mọi người không bị say sóng và mệt nhiều. Hằng đêm, Diễm Tú nằm ngắm ngàn v́ sao lấp lánh trên vũ trụ sâu thẳm muôn trùng, tâm hồn tưởng nhớ đến Phan và thầm khấn nguyện ngày đoàn tụ với người yêu thủy thủ. Nàng đă gặp vài gia đ́nh của người quen với Mẹ, họ thường đi chùa lễ Phật lúc c̣n ở Sài G̣n. Những người này chia cho Diễm Tú thực phẩm c̣n chiến hạm th́ cung cấp nước uống đầy đủ cho dân di tản. Cơn nắng của mặt trời nhiệt đới chói chang và hơi nước biển mặn làm mặt mày Diễm Tú sạm cháy khó chịu. Nàng nhớ lại những lần cùng gia đ́nh đi nghỉ hè tại Vũng Tàu, mỗi ngày ra Băi trước, Băi sau đùa giỡn và tắm nắng với hai em Toàn, Thắng. Những chuổi ngày thơ mộng bên cạnh bố mẹ nay chỉ c̣n lại trong kư ức dĩ văng như h́nh ảnh mơ hồ chua xót, tương lai của Diễm Tú quá mù mịt như bầu trời đêm trên biển vắng. Sau hơn sáu ngày lênh đênh trên Thái B́nh Dương, đoàn công voa Hạm đội di tản vào hải phận Phi Luật Tân và bỏ neo chờ được chấp thuận vào Subic Bay. Diễm Tú nghe các dân tỵ nạn trên tàu nói là chính phủ Phi Luật Tân, một quốc gia đồng minh trước đây, từng sát cánh chiến đấu bên cạnh chiến sĩ Việt Nam Cọng ḥa, từ chối không cho chiến hạm Hải quân Việt Nam thả neo trong lănh hải của họ. Cuộc điều đ́nh và thương thuyết đang xúc tiến giữa Ṭa Đại sứ Hoa Kỳ tại Phi Luật Tân và chính quyền địa phương về phương diện pháp lư và luật quốc tế. Sau một thời gian dài chờ đợi, mọi người được cấp chỉ huy chiến hạm di tản thông báo là chính quyền Phi Luật Tân đồng ư cho phép đoàn tàu vào Subic Bay. Nhưng với điều kiện là quốc kỳ Việt Nam phải được hạ xuống; danh hiệu và số tàu phải xóa đi; các hải pháo được phủ kín lại; đồng thời các quân nhân thuộc mọi Quân binh chủng cũng phải lột bỏ cấp bậc khi tàu tiến vào vịnh. Buổi lễ hạ kỳ diễn ra trong không khí uy nghiêm, đầy xúc cảm. Hàng vạn người dân miền nam Việt Nam vừa mới mất quê hương, nay lại phải chứng kiến cảnh tượng tủi nhục v́ sắp bị tước đoạt danh dự của một Quốc gia. Lá Quốc kỳ màu vàng ba sọc đỏ, do ông Lê văn Đệ, họa sĩ nổi tiếng của thập niên 40, vẽ kiểu và cựu hoàng Bảo Đại cùng toàn dân Việt Nam, 27 năm trước đây chấp nhận. Lá cờ chính thức và tượng trưng chủ quyền của Quốc gia Việt Nam, đang từ từ được hạ xuống từ kỳ đài của các chiến hạm, nay đă trở thành chiến hạm không tên. Tiếng đồng ca uất nghẹn, tức tưởi, ngắt quảng vọng lại khắp boong tàu. Mọi người đầm đ́a nước mắt khi cất tiếng hát câu cuối cùng của bài Quốc ca Việt Nam: “Công dân ơi! Mau làm cho cơi bờ thoát cơn tàn phá. Vẻ vang ṇi giống, xứng danh ngh́n năm... ḍng giống Lạc Hồng”, vang lừng trên không trung, dưới bầu trời màu thiên thanh. Thế là hết, lời thề Tổ quốc-Danh dự-Trách nhiệm của người lính chiến một lần tuyên thệ khi tốt nghiệp và trở thành Sĩ quan Quân lực Việt Nam Cọng ḥa, theo ḍng nước trong vắt cuộn theo cấp bậc, nón cát két, huy chương...ch́m dần xuống đáy đại dương. Có nhiều người v́ không chịu nổi cảnh tủi nhục, đă khóc tức tưởi, có người như mất hồn, thơ thẩn đứng nh́n sự nghiệp trôi theo ngọn thủy triều và cũng có người dửng dưng như sẵn sàng chấp nhận định mệnh đang xảy đến với họ. Diễm Tú khóc ngất khi nghĩ đến đất nước và thân phận ḿnh, nàng oán trách tất cả và cố gắng t́m một lư do để tự an ủi. Mọi việc đă xảy ra quá nhanh, chỉ trong vài tuần lễ, cuộc đổi đời đến với miền Nam Việt Nam, xóa tên một quê hương, tiêu diệt một dân tộc. Những con người mất nước, không lư lịch, nay sắp được gọi chung là dân tỵ nạn Việt Nam, đang nối tiếp nhau, leo thang dây xuống các tiểu đỉnh Hoa Kỳ để được chuyên chở vào vịnh Subic Bay. Họ được di chuyển vào tạm trú tại các căn lều vải quân đội, xây cất tươm tất, để lập thủ tục giấy tờ và chờ chuyến bay qua trại tỵ nạn ở các ḥn đảo xa lạ, mang tên đảo Wake, đảo Guam... nằm chơ vơ giữa biển Thái B́nh Dương. Sau khi đứng chờ trong hàng dài người tỵ nạn làm thủ tục đầu tiên, Diễm Tú đi quanh trại t́m xem bố mẹ và hai em Toàn, Thắng có ở tại đây không. Khi đi ngang qua căn lều lớn dùng làm nhà ăn, nàng ghé lại nhận thực phẩm phân phối từ các anh chàng lính thủy Hoa Kỳ. Tay bưng khay thức ăn gồm đủ thứ trái cây, bánh ḿ sandwich ... nước ngọt, nàng kiếm một chỗ ngồi ngoài sân cỏ với hy vọng gặp được người quen. Diễm Tú ăn ngon lành những thức ăn Mỹ và nàng đưa mắt nh́n quanh khu đất rộng dùng làm trại tỵ nạn cho dân Việt Nam. Những căn lều vải quân đội được dựng lên san sát dưới chân đồi nhiều cây thông không cao lắm. Mỗi căn lều vừa đủ cho một gia đ́nh khoảng sáu bảy người. Trên con đường dẩn qua các lều vải, dân tỵ nạn vừa mới tới hay đă đến đây từ một hai ngày trước, tay ôm tay xách những món quà do cơ quan Hồng thập tự và những drap, gối, khăn lông... do quân đội Mỹ cung cấp. Trong lều đă có sẵn các tấm nệm cho dân di tản nằm. Đang suy tư với ư nghĩ trong đầu, chợt Diễm Tú nghe tiếng ai gọi tên ḿnh thật lớn một cách ngạc nhiên: “ Chị Diễm Tú, trời ơi đúng là chị đây mà, thật là may mắn quá...” Diễm Tú nhận ra Lan, người bạn gái học dưới nàng một lớp và gia đ́nh cha mẹ, ông bà Hoán, cũng ở gần nhà trên đường Công Lư, nàng quá mừng rỡ v́ gặp được người quen trên đất tỵ nạn. Nàng đứng dậy, chạy ra nắm tay Lan, hỏi rối rít: “ Ô ḱa Lan, may mắn quá. Tôi đang sợ sẽ không gặp ai quen biết. Đến đây hồi nào? Hai bác và em Thi đâu?” Lan cũng vui mừng không kém, nàng để mấy đồ đạc vừa đi lănh từ hội Hồng thập tự xuống đất rồi hai tay ôm Diễm Tú: “ Lan và gia đ́nh cũng vừa đến sáng hôm qua. Có gặp hai bác và cả Toàn với Thắng, trưa qua tại căn nhà ăn. Nghe đâu hai bác dự trù sẽ đáp một trong vài chuyến bay đầu tiên đi qua đảo Wake v́ bác trai nói với ba của Lan là bác muốn vào Mỹ càng sớm chừng nào, tốt chừng đó để bắt đầu cuộc sống mới. À mà Lan nghe bác gái nói là Diễm Tú quyết định không đi theo hai bác, bỏ trở về để chờ anh Phan mà, sao lại đổi ư và làm thế nào qua đây được vậy?” Diễm Tú kéo tay bạn đến ngồi tại chiếc bàn ăn, nàng rất vui và yên ḷng khi biết bố mẹ và hai em đă ra khỏi Việt Nam b́nh an, nhưng nàng cảm thấy buồn v́ nay lại phải mất một thời gian nữa mới gặp lại gia đ́nh: “Câu chuyện dài lắm, ḿnh sẽ kể cho Lan nghe sau. Diễm Tú hy vọng sẽ gặp anh Phan tại đây v́ anh ấy thế nào cũng tháp tùng các chiến hạm Hải quân ra khỏi Sài G̣n khi biết Diễm Tú theo bố mẹ xuất ngoại. V́ thế Diễm Tú sẽ ở lại đây một thời gian nữa để chờ anh Phan rồi sẽ tính chuyện xin qua đảo Wake sum họp với bố mẹ sau.” Lan móc trong túi áo ra đưa cho Diễm Tú một miếng kẹo cao su, nàng cũng lấy cho ḿnh một cái, vừa nhai vừa kể chuyện: “ Gia đ́nh Lan đi quá giang trên một thương thuyền Việt Nam từ bến Thương cảng rời Khánh Hội sáng ngày 28, chạy thẳng qua Subic Bay không có ǵ trở ngại hết. Đến đây là được phép vào trại tỵ nạn lập thủ tục ngay". Hai người lau nước mắt khi nói về tai nạn đă xảy ra cho người Việt trên chuyến hải tŕnh di tản t́m Tự do. Sau đó Lan hướng dẩn Diễm Tú về căn lều tạm trú dành cho gia đ́nh và một cặp vợ chồng trẻ chưa có con. Mẹ của Lan cũng mừng lắm, bà lấy cho Diễm Tú một ít đồ dụng cụ cá nhân và bảo nàng cứ ở tạm với gia đ́nh bà, cho đến khi nào quyết định rời Subic Bay qua đoàn tụ với cha mẹ tại đảo Wake. Diễm Tú cám ơn hai bác và cảm thấy được an ủi một phần nào. Nàng yên tâm hơn, đi theo Lan lên văn pḥng làm thủ tục, ghi danh cho các chuyến bay di chuyển dân tỵ nạn qua hai đảo Wake và đảo Guam đồng thời để hỏi nhân viên làm việc tại văn pḥng này xem Phan đă đến đây hay đă chuyển sang các trại tỵ nạn khác chưa? Chiếc Dương vận hạm loại mới nhất của Hải quân Hoa Kỳ với vận tốc cao và biển êm đă vượt biển Nam Hải và đến Phi Luật Tân chưa đầy 3 ngày. Trong chuyến hải tŕnh, dân di tản ngủ ở boong dưới, trên sàn tàu bằng sắt. Họ được phân phối các tấm cạt tông để lót lưng cho khỏi lạnh, mỗi ngày ăn ba bửa, vừa được phân phát cereal, sửa tươi, cam...để điểm tâm là chuẩn bị ăn trưa, rồi ăn tối. Cánh cửa “ramp” phía sau lái được mở ra thường trực, có màn che làm pḥng vệ sinh cho đàn bà, con gái. Mỗi buổi sáng thủy thủ đoàn lấy ống xịt nước biển chùi dọn tươm tất, họ vui vẻ khi làm công việc giúp đở người tỵ nạn, luôn luôn với nụ cười thân thiện và cứ nói “hello”, “hi”, chào ông, chào bà, chào em... không bỏ dấu theo dọng nói của người Mỹ. Có lẽ các người lính thủy trẻ tuổi này đă học lóm được vài tiếng Việt từ các chiến hữu của họ trước đây đă phục vụ tại Việt Nam. Trong thời gian tàu hải hành, Phan cố t́m quên và qua thời giờ rảnh rỗi hoặc bằng giấc ngủ chập chờn, đọc sách hay viết những lá thư dài không địa chỉ người nhận, trải hết tâm tư ḿnh gửi đến Diễm Tú . Anh mong chiến hạm chóng đến Subic Bay để anh có thể xin qua Guam t́m kiếm gia đ́nh Diễm Tú. Qua những câu chuyện với ông Đại tá, Phan được biết gia đ́nh của ông đă di tản bằng máy bay quân sự của DAO và có thể sẽ đến Guam, nơi mà ông được biết là trung tâm tỵ nạn chính được dùng để đón nhận dân miền nam di tản. Ông cũng khuyên Phan tháp tùng ông v́ anh c̣n độc thân, cần có gia đ́nh và người quen để khỏi cảm thấy cô đơn nơi xứ lạ quê người. Ngoài ra ông rất quư trọng và cám ơn Phan đă giúp cho toàn thể dân di tản trên chiếc tàu, điều khiển và sửa chữa máy tàu, đưa mọi người an toàn đến gặp tàu Mỹ. Phan đă nói cho ông biết lư do chính của Phan là nhất định phải t́m cho được gia đ́nh Đại tá Quả để tái ngộ vớiø Diễm Tú. Ông Đại tá tin rằng họ đă đến Guam nếu đă đáp máy bay của DAO ra khỏi Việt Nam. Thế rồi khi tàu đến Subic Bay, sau khi làm thủ tục và chứng kiến cảnh tượng nhục nhă khi phải sắp hàng dài, chờ đến phiên ḿnh bị cắt bỏ cấp bậc, huy hiệu trên chiếc áo trận, cùng với các Sĩ quan khác của một Quân đội nổi tiếng oai hùng ngày nào, Phan chán nản không muốn ở lại một ngày nào nữa. Ḷng mong muốn sớm gặp lại Diễm Tú nung nấu tâm tư, nên anh theo ông Đại tá lên chiếc xe buưt màu xám Hải quân Hoa Kỳ ra phi trường quân sự, đáp chuyến máy bay tối hôm đó, theo một trong những đợt di tản đầu tiên đưa dân tỵ nạn qua đảo Guam. Nh́n bầu trời màu tím trải dài vô tận ngoài cánh phi cơ qua chiếc cửa sổ nhỏ, Phan cảm thấy tâm hồn trống vắng, cô đơn. Anh buồn nhớ chuỗi ngày theo tàu tuần tiểu trên vùng biển quê hương, ghé thăm các bán đảo đầy hàng dừa xanh rũ bóng trên bờ cát trắng ngà, viếng các danh lam thắng cảnh khi ghé bến, đi bờ. Tất cả kỷ niệm đẹp nay chỉ là dĩ văng trong tiềm thức. Không biết ngày nào Phan mới t́m lại được giây phút êm đềm bên người yêu, thả bước bên rừng thông bát ngát của đồi vọng cảnh nh́n xuống bờ Hồ Xuân Hương, như lần lên thăm gia đ́nh Diễm Tú tại Đà Lạt một năm trước đây khi Đại tá Quả làm việc ở xứ hoa anh đào. Hy vọng gặp Diễm Tú tại Guam như ông Đại tá tiên đoán làm cho anh lên tinh thần và nhắm mắt lại cố h́nh dung khuôn mặt khả ái, mái tóc ngắn, nụ cười xinh xắn của người yêu, rồi ch́m dần vào giấc ngủ theo tiếng máy ŕ rầm của chiếc máy bay chuyên chở quân sự C-130, Hercules của quân đội Mỹ đang xé màn đêm bay về hướng ḥn đảo nhỏ nằm trên biển Thái B́nh dương. Chuyến phi vụ bay liên tục không ngừng, trên những cuộn mây trắng dày dặc dưới cánh bay, cuối cùng Phan thấy thất thoáng giữa bầu trời thiên thanh, một vùng đất màu lục đậm có h́nh dáng như một quả bóng h́nh bầu dục, dần dần hiện ra trên biển xanh thẳm. Chiếc máy bay lượn ṿng trên các ngôi nhà mái bằng phẳng được xây cất như muốn giảm bớt sự thiệt hại do băo tố thường xảy ra tại Guam trong mùa biển động. Sau đó chiếc vận tải cơ khổng lồ đáp xuống phi đạo chạy dài trước các nhà ṿm bằng nhôm như tại căn cứ Không quân Tân Sơn Nhất hay Đà Nẳng mà Phan đă thấy trước đây khi đáp phi cơ quân sự ở Việt Nam. Máy bay chạy ṿng vào bải đáp, cánh cửa “ ramp” phía sau từ từ hạ xuống, mọi người cảm thấy hơi nóng thổi vào mặt khi nối tiếp nhau đi xuống chiếc “ramp”, ánh sáng mặt trời miền nhiệt đới chói chang phản chiếu nền xi măng bằng phẳng nóng bỏng dưới bước chân đi. Thế rồi chuổi ngày tỵ nạn kéo dài lê thê trên ḥn đảo xa lạ. Mỗi ngày từng đoàn xe buưt chở dân di tản nhập trại càng nhiều, những dăy nhà lều lần lượt đầy ấp với người tỵ nạn vừa được chuyên chở đến từ các phi cơ, thương thuyền cặp bến tàu cách trại không đầy 10 phút. Phan cảm thấy th́ giờ sắp hàng đứng chờ vào nhận thức ăn ngày ba bửa tại một trong 8 phạn xá rộng lớn, trên băi cát nóng, cơn gió oi bức và dưới ánh nắng chói chang của mặt trời miền nhiệt đới, càng lâu thêm v́ “ line” dài hơn trước. Những lớp dạy căn bản Anh ngữ cũng được nhiều dân tỵ nạn ghi danh theo học để chuẩn bị cho cuộc sống mới khi vào đất liền. Phan cũng ghi danh học cho qua th́ giờ và cũng nhờ vậy mà anh gặp lại được những người bạn Hải quân độc thân khác vừa đến trại Orote Point. Gia đ́nh ông Đại tá đối xử với Phan rất tốt, xem anh như người thân trong nhà, chia xẻ đủ thứ. Ông ấy c̣n giúp Phan một ít tiền dollars để mua đồ lặt vặt tại các xe bán hàng, ngoài những thứ được phân phát, cung cấp mỗi ngày kể cả thuốc hút. Dù vậy, Phan vẫn cảm thấy buồn và chán nản với cuộc sống kéo dài lê thê, vô vị, nhất là v́ không nhận được tin tức ǵ về người yêu của ḿnh. Anh thất vọng mỗi lần lên chờ đoàn người mới nhập trại, v́ gặp toàn cả khuôn mặt xa lạ, riêng gia đ́nh ông Quả th́ vẫn biệt tăm biệt tích. Tiếng loa phóng thanh loan mục nhắn tin càng làm cho Phan mất dần niềm hy vọng. Anh thắc mắc không biết Diễm Tú đang ở đâu? Có gặp trở ngại ǵ vào giờ phút cuối hay không. Phan nghe bạn bè nói c̣n có đảo Wake, nằm về phía tây của Guam, cũng được dùng làm nơi thâu nhận các dân tỵ nạn Việt Nam và họ đề nghị anh liên lạc gửi thư t́m kiếm xem có may mắn ǵ không. V́ thế anh cũng đă nhờ Hồng thập tự nhắn tin t́m Diễm Tú, rồi hằng đêm, nằm trên chiếc ghế bố quân đội, nghe gió biển thổi luồn qua căn lều vải, tay gác lên trán, đăm chiêu suy nghĩ, chán đời, thầm trách người yêu và cảm thấy bất măn với chính ḿnh. Cuối cùng tin vui chợt đến với Phan khi anh thấy trên danh sách tại hội Hồng thập tự tên của Đại tá Quả đă được máy bay chở đến tạm trú ở đảo Wake vào ngày 4 tháng 5 năm 1975. Phan mừng rỡ như điên, chạy về báo tin cho bạn bè và gia đ́nh ông Đại tá. Mọi người đều mừng rỡ và chia vui cùng anh. Sau đó anh lên văn pḥng di trú xin nhắn tin cho ông bà Quả và cho Diễm Tú... Cuộc sống tại trại tạm trú Subic Bay càng ngày càng lắng xuống khi số thuyền nhân tỵ nạn do tàu Mỹ cứu vớt ngoài khơi biển Nam Hải ít dần, sau một thời gian kể từ khi quân Cộng sản lái xe tăng T-54 ủi sập cổng vào dinh Độc lập trưa ngày 30 tháng 4. Dân tỵ nạn được sắp đặt và chuyên chở trên các phi cơ hay thương thuyền lớn qua trại tập trung trên đảo Guam hoặc trên các chuyến bay quân sự qua đảo Wake. Diễm Tú vẫn kiên ḷng chờ đợi Phan, nàng tin rằng sau khi nhận được thư của nàng để lại nhờ chú Năm trao cho anh, thế nào Phan cũng t́m phương tiện ra khỏi Sài G̣n trước khi miền Nam thất thủ. Không ai biết rơ tính t́nh người yêu bằng Diễm Tú, luôn luôn thích ứng với mọi hoàn cảnh, rất tháo vác và dễ yêu. Gia đ́nh của Lan đă đi đảo Wake tuần vừa rồi, sau khi ở dưỡng sức và chờ bà con thân thuộc gần hai tuần lễ, ba của Lan nói với mọi người là không có ǵ gấp rút phải đi ngay, v́ c̣n gia đ́nh chú tư, cô sáu trên đường qua Phi Luật Tân. Tính t́nh của người thương gia, sống thoải mái với công việc buôn bán hàng ngày, không vội vàng và tính toán đă làm cho bác ấy có vẻ b́nh thăn với biến cố xảy ra. Bác nói với Diễm Tú là nếu thua lỗ keo này bác sẽ bày keo khác, có ǵ mà phải lo. Thật khác hẳn với tính t́nh của bố Diễm Tú, lúc nào cũng vội vă, nóng năy, mọi việc phải làm ngay tức khắc. Diễm Tú có nhờ Lan mang theo lá thư của nàng viết cho bố mẹ, trong đó nàng giải thích và xin bố mẹ tha lỗi về hành động vừa qua của nàng, v́ nàng không thể làm ǵ khác hơn. Nàng quá yêu Phan và nhất quyết phải ở lại đây chờ Phan và sẽ là người cuối cùng rời trại tạm trú tại Subic Bay. Diễm Tú hẹn sẽ gặp cha mẹ trên đảo Wake trong thời gian gần đây. Nàng rất mong lá thư này được Lan chuyển tới tay bố mẹ khi gia đ́nh Lan đến Wake. Ngày tháng trôi qua chậm chạp, thời tiết trở nên nóng hơn và thỉnh thoảng mưa rào buổi chiều càng làm oi bức thêm. Diễm Tú vừa được cho biết là chỉ c̣n vài chuyến bay chở số người tỵ nạn c̣n lại qua đảo Guam mà thôi và tất cả dân di tản phải ghi danh trên các phi vụ này. Nàng ghi tên vào chuyến sắp đến, rồi sữa soạn hành trang và viết cho cha mẹmột lá thư cho biết là nàng sẽ phải đi Guam thay v́ qua đảo Wake. Chuyến bay C-130 Hercules sơn màu rằn ri khởi hành khi b́nh minh vừa ló dạng trên vùng biển màu xanh. Từ trên cao nh́n xuống, vịnh Subic Bay nhỏ dần rồi bị che khuất dưới đám mây trắng sau đuôi máy bay. Hơn một tháng đă trôi qua kể từ ngày Diễm Tú rời Sài G̣n trên chiếc Dương vận hạm của Hải quân Việt Nam. Thời gian chờ đợi Phan ở trại tỵ nạn này làm cho mặt mày nàng trở nên sạm nắng. Những điều nhận xét trên chuyến hải tŕnh t́m Tự do làm nàng suy nghĩ suốt đêm thâu và cảm thấy lớn lên từ thể xác đến tâm hồn. Chỉ trong một thời gian ngắn ngủi, một cô sinh viên được cha mẹ nuông ch́u, sống trong tiện nghi đầy đủ, nay trở nên tháo vát, tự lập và đầy khả năng sinh tồn cá nhân. Nàng nh́n thế giới và nhân loại dưới đôi mắt khác hơn trước khi chứng kiến những ǵ xảy ra chung quanh ḿnh. Nàng cảm xúc trước tâm hồn vị tha, đầy nhân đạo của nhân viên thiện nguyện làm việc với hội Hồng thập tự, những quân nhân Mỹ vui tính, sẵn sàng giúp đỡ các dân Tỵ nạn, những y tá, bác sĩ tận tụy săn sóc, chữa bệnh các em bé, người già cả... Diễm Tú ch́m đắm với ư nghĩ đang quay cuồn trong đầu khi máy bay đạt lên cao độ ấn định, vượt biển Thái B́nh dương trực chỉ về bán đảo nhỏ nằm giữa biển khơi cách gần một ngày bay. Trên chuyến bay này có một cặp vợ chồng trẻ ngồi cạnh bên, người vợ mang thai, có lẽ khó chịu v́ bào thai hành hay sao mà thỉnh thoảng Diễm Tú thấy anh chồng cứ xây qua nói nhỏ và xoa bụng vợ hoài. Một lúc sau, anh ra hiệu xin người lính không quân Mỹ đang đứng gần cửa “ramp”, một ly nước lạnh cho người vợ trẻ. Khoảng năm sáu giờ từ khi phi cơ rời Subic Bay, Diễm Tú lại thấy cô này nhăn nhó và anh chồng gọi người lính cho biết vợ anh đang chuyển bụng đẻ. Người lính Không quân gọi máy báo cáo cho phi công biết và chỉ vài phút sau, từ trong pḥng lái phía trước, một Sĩ quan, có lẽ là phi công phụ và hai người khác trong bộ áo quần bay màu ô liu nhạt, vội vàng chạy ra đến gần hỏi thăm hai vợ chồng. Sau đó họ d́u cô vợ trẻ đưa ra khu vực nhỏ phía sau pḥng lái. Mọi người đều lo lắng và cầu nguyện cho bà mẹ tương lai. Thế rồi khoảng một giờ sau, ḥa lẫn với tiếng động cơ máy bay, hành khách nghe thoang thoảng tiếng trẻ con khóc oe oe. Người chồng chạy ra tin cho mọi người biết vợ ḿnh vừa sinh một bé trai kháu khỉnh nhờ tài đở đẻ của người phi công phụ. Ai nấy đều thở phào nhẹ nhơm và không khí trên máy bay trở nên thân mật hơn v́ biến cố bất ngờ này. Cũng v́ sức khỏe của hài nhi và người vợ trẻ không mấy khả quan, vị Sĩ quan phi công trưởng gọi máy về Bộ chỉ huy, báo cáo sự kiện và trường hợp khẩn cấp, xin được phép đáp xuống phi trường đảo Wake thay v́ phải bay qua Guam, với thời gian c̣n dài, có thể nguy đến tính mạng của hai mẹ con. Bộ chỉ huy chấp thuận, do đó sau khoảng một giờ tiếp tục bay trên biển, chiếc C-130 hạ cánh xuống phi đạo chạy dài dọc theo bờ biển đảo Wake. Khi cánh cửa “ramp” mở ra, ngọn gió chiều mùa hè thổi vào mát rượi, Diễm Tú thấy chiếc xe Hồng thập tự và y tá đang chờ sẳn, bên cạnh ba chiếc xe buưt sơn màu xám Không quân. Hai mẹ con được y tá đặt nằm trên băng ca đưa ra xe cứu thương, anh chồng tay xách vai mang hành lư chạy theo, miệng cám ơn người tỵ nạn rối rít. Mọi người lần lượt xuống khỏi máy bay và được thông báo v́ trại c̣n trống chỗ sau khi nhiều đợt dân tỵ nạn đă di chuyển vào các trại ở nội địa Hoa Kỳ, do đó nhân tiện cấp cứu cho hài nhi, những người trong chuyến bay này sẽ tạm trú tại đây thay v́ tiếp tục qua đảo Guam. Diễm Tú quá mừng rỡ v́ hy vọng gia đ́nh ḿnh c̣n ở tại đây, chưa được di chuyển vào đất liền. Đoàn người di tản lại một lần nữa xách hành trang, nối đuôi nhau lên xe buưt và đến văn pḥng di trú cách đó chừng không đầy mười phút xe chạy. Hai bên đường những căn nhà gạch xinh xắn, nhỏ nhắn nằm san sát nhau. Trước sân nhà là các cây miền nhiệt đới như cây “bồ ḥn” thấp lè tè. Trên vệ đường từng đám người tỵ nạn Việt Nam, lũ lượt chậm răi đi trong ánh nắng buổi chiều. Họ lơ đăng, không chú ư nh́n ba chiếc xe buưt cuốn bụi mù, chạy ngang qua, có lẽ họ đă quen thấy cảnh người đến, kẻ đi trong thời gian cư trú tạm thời tại một bán đảo xa xôi mà trước đây ít người Việt Nam biết đến. Xe buưt dừng lại trước căn nhà lớn, có đề ḍng chữ viết bằng Việt ngữ “ Văn pḥng lập thủ tục”, nơi chào đón dân di tản mới tới. Sau khi làm giấy tờ nhập trại, nhận phiếu ăn để nhận thực phẩm tại một trong hai phạn xá lớn, họ được chỉ định nơi tạm trú tại các căn nhà gạch trước đây nghe nói dùng làm nơi cư ngụ cho gia đ́nh của các quân nhân Không quân đồn trú tại ḥn đảo hẻo lánh này. Nay bỏ trống v́ quân số giảm thiểu, cũng như vị trí và điều kiện thiên nhiên của đảo Wake, chỉ có thể liên lạc với thế giới bên ngoài bằng phương tiện hàng không. Rừng san hô bao quanh đảo không thuận tiện cho tàu lớn ra vào. Trên đảo không có nước ngọt nên Không quân đă xây những hồ xi măng lớn để chứa nước mưa và dùng máy hơi nước để chế nước ngọt dùng cho việc nấu ăn và uống. Người tỵ nạn tắm rửa bằng các ṿi nước biển tại các pḥng tắm công cọng rải rác sau những dăy nhà. Việc đầu tiên sau khi Diễm Tú đi về căn nhà tạm trú là đi t́m gia đ́nh. Nàng đă được cho biết một trung tâm điều hành có đầy đủ danh sách của người tỵ nạn và nơi cư ngụ của họ. Trung tâm này cũng cách nơi nàng ở không xa lắm. Tại đây nàng gặp nhiều người quen cho biết gia đ́nh bố mẹ đă được bảo trợ bởi “sponsor”, mà bố nói với họ là nhà thờ của Cố vấn Mỹ cũ. Gia đ́nh rời bán đảo Wake cách đây hơn hai tuần, nghe đâu họ di chuyển đến trại tỵ nạn ở đất liền Camp Pendleton, California. Gia đ́nh Lan cũng vừa xuất trại ngày thứ bảy vừa rồi để qua Forida. Thế là thêm một lần nữa, định mệnh trớ trêu lại thử thách sự kiên nhẫn của người con gái sắp ăn mừng sinh nhật lần thứ 21. Nàng ngồi lặng người trên chiếc ghế gỗ trước văn pḥng điều hành, hai tay ôm đầu thất vọng và bất măn với chính ḿnh. Lần này Diễm Tú không muốn ở lâu nơi trại tỵ nạn này và quyết định đi vào ghi danh xin đoàn tụ gia đ́nh ở Camp Pendleton. Như một ngă rẽ của cuộc đời và do cơ duyên sắp đặt trước, sau khi tŕnh giấy tờ chứng minh sự liên hệ với gia đ́nh Đại tá Quả, nàng được chấp thuận ưu tiên trong phi vụ chuyển dân Việt Nam đi t́m Tự do vào lục địa Hoa Kỳ sáng ngày hôm sau. Diễm Tú cầm giấy tờ về chuyến bay, thờ thẫn lê bước trên con đường dọc theo bờ biển đầy gành đá, tâm tư trống vắng và như muốn buông thả với ḍng đời. Nàng đă chạy theo định mệnh và bị chối bỏ. Diễm Tú cảm thấy ḷng kiên nhẫn và niềm hy vọng gặp lại Phan ở Sài G̣n cũng như tại nơi này, từ nay đă tan thành mây khói. Ngước mặt lên nh́n bầu trời xanh đă ngả qua màu tím nhạt, Diễm Tú để đôi ḍng lệ lăn tràn qua khóe mắt, chảy dài trên g̣ má sạm nắng. Nàng lầm lũi đi trong bóng xế hoàng hôn về nơi vô định..  |